آیا این که در آیه ی (۵۶ دخان ) آمده بهشتیان جز یک مرگ را تجربه نمی کنند عمومیت دارد یا اینکه قابل تخصیص است؟
لَا یَذُوقُونَ فِیهَا الْمَوْتَ إِلَّا الْمَوْتَةَ الْأُولَى وَوَقَاهُمْ عَذَابَ الْجَحِیمِ
در آنجا جز مرگِ نخستین، مرگی نخواهند چشید، و (خدا) آنها را از عذاب دوزخ نگاه داشته است.
اینکه بهشتیان، در بهشت هرگز مرگ به سراغشان نمى آید و تنها همان مرگ نخستین است، از این رو اگر گفته شود: رجعت کنندگان پس از مرگشان و نیز زندگى پس از مرگ رستاخیز در جمع خود بیش از یک مرگ است، پاسخ این است که مرگ دوم دنیوى براى رجعت کنندگان مرگى ویژه است و شامل همه بهشتیان نیست، و مرگ در قیامت پیش از زندگى اخروى تنها بیهوشى است آن هم به استثناى" من شاء اللَّه" و این بیهوشى گر چه از مرگ فروتر است ولى مرگ نیست زیرا حقیقت مرگ جدائى روح از بدن اصلى است، و در مرگ اخروى (بیهوشى) که پیش از زنده شدن همگان است روح هرگز از بدن برزخیش جدا نمى شود، بلکه به همان حالت به بدن دنیوى پیوند مى خورد، بنابراین گرچه از مرگ بیشتر است ولى به هر حال مرگ نیست، و این آیه که درباره بهشتیان مرگ را در انحصار همان مرگ نخستین قرار داده خود به وجه عمومى است و منافاتى با استثناى مرگ بعد از رجعت ندارد.
منبع : ترجمان فرقان آیت الله صادقی تهرانی
