چگونگی محاسبه زکات فطریه

زکات فطریه سه کیلوگرم از متوسط قوت فرد است. فقیه أعلم قرآنی، آیت الله صادقی تهرانی(ره) در رساله توضیح المسائل نوین، مسأله ۴۸۷ نوشته اند:
« اندازه فطریه عبارت است از سه کیلوگرم از قوت غالب خودش و عیالش که اگر بیشتر برنج مى خورد برنج است و اگر گوشت مى خورد گوشت و بالاخره آن چه غالبا مصرف مى کند، که اگر غالبا مخلوطى از برنج و گوشت و نان و... است سه کیلوگرم از این مخلوط را بایستى فطریه بدهد، و اگر قوت غالبى ندارد، که تعدادى از غذاها را یکسان مصرف مى کند، همان تعداد را بایستى منظور کند و بالاخره «مِنْ أوْسَطِ ما تُطْعِمُونُ أهْلیکُمْ» (مائده،۸۹) گرچه موردش کفاره قسم است، ولکن برمبناى مناط یگانه اصلى کلى ـ اضافه بر دلالت این آیه شریفه ـ روایاتى هم در این زمینه دالّ بر این مطلب است ».
طبیعی است که طبقات اقتصادی مختلف بایستی مبلغ دقیقتر آن را با توجه به متوسط قوتی که به طور معمول دارند و نوع تغذیه خود محاسبه نمایند. مثلاً میزان مصرفی گوشت و برنج و نان و... و مبلغ آن باید متناسب باشد با قیمتی که برای تهیه آنها پرداخت می گردد.
ما دو روش را برای محاسبه خدمت عزیزان پیشنهاد می کنیم:

روش اول (محاسیه خوراک هفتگی) : این روش نسبت به روش دوم پیچیده تر و سختتر است اما شاید بتوان گفت که دقیقتر هم هست.

نمونه محاسبه زکات فطریه سال ۹۳

خوراک هفتگی یک نفر به طور متوسط:

ماده خوراکی	مقدار خورده شده در هفته (21 وعده)	وزن مصرفی در یک وعده (گرم)	وزن کل مصرفی در هفته (گرم)	قیمت واحد (تومان)	قیمت (تومان)
نان	معادل 4 نان سنگک	-	2000	500	2000
برنج	10 وعده	150	1500	7000	11500
گوشت قرمز (خورشت، شامی، آبگوشت ... )	8 وعده	50	400	30000	12000
مرغ	2 وعده	250	500	7000	3500
تخم مرغ	3 عدد	-	200	3500	700
ماست و شیر و دوغ	-	-	1000	3000	1000
میوه (سیب، انگور، هلو، آلو، هندوانه، خربزه، طالبی، پرتغال، نارنگی، انار، موز، پسته، گیلاس، خیار،  .... )	-	400 (در روز)	2800	3500 (متوسط متناسب با وزن)	9800
سبزی (خوردن، کاهو، گوجه، آشی ... )	12 وعده	100	1200	2000	2400
سیب زمینی	-	-	500	2000	1000
کره و خامه و پنیر	7 وعده	30	210	15000	3150
نخود و لوبیا
....
			وزن کل: 10.310 کیلو گرم		قیمت کل: 47050 تومان

از آنجا که بر مبنای فتوای فقیه أعلم قرآنی آیت اللّه صادقی تهرانی(ره) زکات فطریه برای هر نفر معادل سه کیلو گرم از متوسط قوت غالب وی می‌باشد لذا با در نظر گرفتن این فتوا جدولی مانند جدول فوق خواهیم داشت:
نحوه محاسبه زکات فطریه = «۳» ضرب در «قیمت کل بر حسب تومان» تقسیم بر «وزن کل بر حسب کیلوگرم»

۳ × ۴۷۰۵۰ ÷ ۱۰۳۱۰ = ۱۳۶۹۰ تومان

که شما می توانید با تغییر مقادیر جدول فوق یا حذف و اضافه موارد آن به مبلغ متناسب با خود یا خانواده تحت سرپرستی خود دست یابید.

دانلود فایل محاسبه میزان زکات فطره برای افراد مختلف

روش دوّم (محاسبه خوراک روزانه) :روش اول محاسبه زکات فطریه طبق جدولی که ذکر شد ، بسیار وقت گیر و برای بسیاری پیچیده بود ، از این رو روش دومی برای محاسبه ارائه می نماییم که بسیار ساده تر از روش اول می باشد :

از آنجا که مقدار زکات فطره در اصل «یک صاع» و معادل «چهار مُد» می باشد، و مُد نیز در اصل طبق آیه شریفه «فِدیَةٌ طَعامُ مِسکینٍ» (بقره،184) ، مقدار غذایی است که در یک وعده خورده می شود؛ لذا افراد می توانند مقدار فطریه را از این راه نیز حساب کنند. یعنی ببینید که به طور متوسّط برای چهار وعده غذا چقدر هزینه می نمایند.
لذا اگر بخواهیم دست بالا حساب نماییم از نظر محاسباتی راحت تر آن است که خرج خوراک یک روز کلّ یک نفر را حساب کرده و عدد حاصل را تقسیم بر ۳ و سپس ضرب در ۴ نموده تا کلّ زکات پرداختی برای یک نفر محاسبه گردد. یعنی:

(خرج خوراک یک روز یک نفر ÷ ۳ ) × ۴ = زکات فطریه یک نفر

مثلا به طور متوسط هزینه یک روز یک نفر به این مقدار است :
🔸 صبحانه : ۲۰۰۰ تومان
🔸 ناهار : ۵۰۰۰ تومان
🔸 شام : ۳۰۰۰ تومان
🔸 جمع سه وعده : ۱۰۰۰۰ تومان

(۱۰۰۰۰ ÷ ۳) × ۴ = ۱۳۳۰۰

طبق محاسبه بالا زکات فطریه یک نفر ۱۳۳۰۰ تومان است .
اگر هزینه وعده های صبحانه ، ناهار و شام شما گرانتر یا ارزانتر از مقدار محاسبه شده است فقط کافی است اعداد را تغییر دهید تا مقدار زکات فطریه شما مشخص گردد.

---

نکته اول: دو روش فوق پیشنهاد و نظر ماست و از موضوعات می باشد. و موضوع و حکم با هم متفاوت است. حکم با مرجع می باشد اما تشخیص موضوع بر عهده خود مکلّف است. فتوا و حکم آیت الله صادقی همان است که در رساله عملیه آمده است اما روش محاسبه آن از موضوعات است که خود مکلّف باید آن را حساب نماید. لذا شما به هر روشی که آن را درست تر تشخیص می دهید بایستی عمل نمایید.
نکته دوّم: احکام مالی اسلام از جمله خمس و زکات و صدقات و انفاق و غیره بعد از نماز از برترین عبادات است و بایستی با قصد قربت انجام شود یعنی اگر کسی مثلا از روی ریا خمس یا زکات بدهد، وظیفه خود را انجام نداده و بایستی دوباره قربة الی الله خمس یا زکات مالش را بدهد.
و نیز خوب و شایسته است که انسان مقداری بیش از حداقلّ شرعی که واجب است را برای پاک شدن مال و جان و زندگی خویش در راه خدا برای مستمندان پرداخت نمایند و از ثواب عظیم آن بهره بیشتری ببرد. ما شاهدیم  برخی مؤمنین که توانایی مالی زیادی هم ندارند با این حال چیزی حدود 2 برابر مبلغ تعیین شده را برای رضای خدای تعالی به عنوان زکات فطریه به فقرا می دهند. ومن الله التوفیق.

برگرفته شده از سایت «البلاغ»