وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِی تَبْغِی حَتَّى? تَفِیءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ (حجرات :9)
و اگر دو گروه از مؤمنان با یکدیگر کشتار کنند، پس میان آن دو را اصلاح کنید. پس اگر یکی از آنان بر دیگری تعدّی کرد، شما با آن (گروهی) که تعدّی می‌کند کشتار کنید تا به فرمان خدا بازگردد. پس اگر بازگشت، میان آنها را دادگرانه سازش دهید و تقسیمی شایسته کنید؛ خدا همواره دادگران را دوست می‌دارد.
اینجا کشتارهایى را که در میان مؤمنان احیاناً اتفاق مىافتد مورد نظرى عمیق قرار داده که مؤمنانى دیگر در سراسر جهان که داخل در این حوزه هاى کشتار و تنازع نیستند هرگز نباید بى تفاوت باشند، بلکه واجب است حتى الامکان میان این دو گروه را صلح برقرار کنند، و اگر امکان صلح هم نبود، در این صورت اگر یکى از این دو گروه متجاوز و ظالم است و دیگرى مورد تجاوز و مظلوم است بایستى با آن ظالمان کشتار کنند، که اگر آرام گرفتند اینجا با عدالت و قسط میانشان صلح برقرار کنند وگرنه به پیکارشان- تا براندازى جنگ- علیه آنان ادامه دهند، این خود تاکتیکى است جنگى که وظیفه مسلمانان تنها مبارزه و کشتار علیه مهاجمان غیر مسلمان نیست، بلکه در برابر مهاجمان مسلمان نیز چنان وظیفه اى را دارند.
اینجا «طائفتان» به معنى دو گروه مطرحند، پس چرا «اقتتلوا» که جمع است بجاى «اقتتلا» ى تثنیه آمده؟ شاید جهتش این است که گروههاى متنازع مسلمان در اصل دو فرقه اند، ولیکن احیاناً هر کدام نیز به فرقه هایى گوناگون تقسیم مى شوند که سایر مؤمنان وظیفه دارند این تنازع دو گانه و یا چند گانه را به گونه اى شایسته بر طرف سازند، و این خود رمزى است از براى وحدت جهانى دولت اسلامى که مسلمانان همواره بایستى زیر پرچم یگانه و یک گونه لا اله الا اللَّه قرار گیرند و از تعدد دولت هاى اسلامى بپرهیزند، و یا اگر هم از تعددهایى ناگزیرند، این خود صورت جمهورىه اى اسلامى بر خط واحد اسلام و رهبرى شرعمداران عالیقدر اسلام و سیاستمداران ممتاز بگونه شورى انجام گیرد، چنانکه در آخر کار نیز نویدهایى قرآنى از براى این حکم واحد اسلامى موجود است، در ثانى چنان که در آیاتى مانند (66: 4) «قلوبکما» آمده تثنیه هم در ضمنِ جمع است، و این هر دو در مورد این جمع هماهنگ اند.
منبع : ترجمان فرقان آیت الله صادقی تهرانی
موفق باشید ..