«فرقان مبین» ترجمه تفسیر گرانقدر «الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن» نوشته آیت الله العظمی دکتر محمد صادقی تهرانی می باشد که توسط حجت الاسلام محمد حسین اسلامی تبار به زبان فارسی ترجمه شده است.
تفسیر «الفرقان» تفسیر ادبی، علمی که در آن کل آیات قرآن در زمینه های فلسفی، عرفانی، اخلاقی، فقهی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و سایر جهات مناسب آیات به صورت مقارن با کتب آسمانی دیگر شرایع و با استفاده از سایر آیات خود قرآن و احادیثی موافق قرآن تفسیر شده است.
این تفسیر زمینه ای برای اقوال ندارد، بلکه برمبنای نصّ و یا ظاهر آیات قرآن، تحلیلهایی عمیق و گسترده دارد که احتمالاتی برخلاف آیات را برهمین مبنا ردّ می کند، مثلاً در فقه قرآنی هیچ گونه تقیدی به فتاوای مذاهب گوناگون فقه اسلامی نیست، گرچه ضروری یا مشهور باشند، و روایاتی را هم که موافق قرآن باشند، اعم از روایات شیعه و سنّی پذیرفته و آنچه مخالف است، در هر صورت مردود می سازد و در کلّ، این تفسیر در سلک تفاسیر شیعه وسنّی، بی نظیر و یا کم نظیر است که نظرات و قواعدی را که برخلاف قرآن است، کلّا مردود ساخته و تمامی مبانی علوم را از دلالتهای صریح و یا ظاهر قرآنی، استفاده می کند. دلیل تشریع و شرعی را منحصر به قرآن می داند، زیرا در آیاتی از قبیل (اتل ما اوحی الیک من کتاب ربّک لا مبدّل لکلماته و لن تجد من دونه ملتحداً) که برای رسول گرامی مرجعی رسالتی و وحیانی بجز قرآن ندانسته، با این توضیح که اگر، سنتی قطعی از حضرتش به ما رسیده که نه موافق قرآن است و نه مخالف آن، این سنّت هم از موارد استفاده های ویژه ی رسالتی از حروف مقطعه و رمزی قرآن است و سنّت حضرتش از نصّ یا ظاهر و یا اشارات رمزی قرآنی مستفاد است، در علوم پیشرفته ی عصری هرگز، تحمیلی بر قرآن ندارد، بلکه کلّا تحملها و پذیرشهای دلالتهای قرآنی است، مانند حرکات زمین که از آیاتی مانند آیه ی 25 مرسلات استفاده شده برمبنای (ألم نجعل الارض کفاتاً. أحیائاً و أمواتاً) که کفات در لغت اصلی عربی به معنای پرنده ای سریع السیر است که در این سیر سریع جمع کرده، زمین نیز در عین سرعت پروازش، در فلک فضایی خودش سرنشینان زنده و مرده اش را زیر بالهای نیروی جاذبه ی عمومی همچنان نگهبان است. و نیز برحسب آیه ی 29 سوره ی شوری که (و من آیاته خلق السماوات و الارض و ما بثّ فیهما من دابّه و هو علی جمعهم اذا یشاء قدیر): و از نشانه های خدا آفرینش آسمانها و زمین است و آنچه را از جنبندگان در این میان پراکند و او هنگامی که می خواهد، برگردآوریشان تواناست.
این (هُم:شان) که مرجعش خرمندانند، دلیل است براینکه این گردآوری آینده، عاقلان زمینی و آسمانی را شامل است و دست کم در این آیه دو مطلب مهم بازگو شده: 1ـ وجود جنبندگانی در آسمانها همچون زمین، 2ـ نزدیک شدن عقلای زمینی و آسمانی در آینده ای به یکدیگر، که از نمونه هایش سفرهای پیشرفته ی کیهانی خواهد بود.
در حقیقت تفسیر قرآن به معنای پرده برداری از مجملات آن نیست، زیرا قرآن در کل نور، بیان، تبیان، برهان و ... است و از مسلمات اسلامی این است که از تمامی نوشته ها و گفته های وحیانی تا چه رسد به غیر وحیانی، از نظر فصاحت و بلاغت برتر و در بالاترین اوج اعجاز و بیانگری است و هرگز ابهامی ندارد تا مفسر آن را برطرف سازد، بلکه تفسیر نخست تفسیر افکار مفسر است که آنها را از غبارها و نظرات غیر مطلق یا غلط گوناگون بپیراید و سپس با نگرشی عمیق در خود آیات به دو صورت فردی و جمعی بنگرد و همانگونه که خدا هرگز نیازی به دیگران ندارد، بلکه دیگران دست نیاز سوی حضرتش دارند، قرآن نیز در بیان حقایق وحیانی اش نه در لغات و نه در سایر جهاتش نیازی به دیگران ندارد، بعد دوم پس از این تفسیر که از نظر علمی و عقلی و حتی لغوی، پرده برداری از کوتاه نگریهاست، نوبت به استفسار می رسد که آیات را با آیات مشابهش معنا کردن است چراکه قرآن خود، مفسر خود است و مفسران تنها مستفسرانند، زیرا پاسخ هرگونه پرسش مکلفان از قرآن، با بررسی و نگرشی صحیح در خود قرآن نمایان است.
تا کنون شش جلد از این تفسیر توسط سایت جامعه علوم القرآن که متعلق به آقای مهدی صادقی (فرزند معظم له) می باشد منتشر شده است. دیگر مجلدات متعاقبا پس از انتشار آن ، در اینجا قرار داده خواهد شد.
دانلود تفسیر فرقان مبین - جلد 01
دانلود تفسیر فرقان مبین - جلد 02
دانلود تفسیر فرقان مبین - جلد 03
دانلود تفسیر فرقان مبین - جلد 04
دانلود تفسیر فرقان مبین - جلد 05
دانلود تفسیر فرقان مبین - جلد 06
مهر